Türkiye'de yaşayan kartal türleri!

Kartallar Atmacagiller ailesine ait üyedir. Türkiye'deki yaşam alanları dağlık bölgelerdir.

Kartallar akbabalara oranla küçük şahinlerden ise büyük yırtıcı kuşlardır. Diğer avcı yırtıcı kuşlar içerisinde ise en büyüğüdür. Ortalama iki yavru dünyaya getirirler. Bolluk zamanlarında iki yavruda erişkinliğe ulaşır. Kıtlık olduğu zamanlarda ise yumurtadan erken çıkan yavru diğer geç çıkan yavruyu doğası gereği öldürür. Bu olaya anne ve baba kartal tepki göstermez.

Şimdi Türkiye'de yaşayan kartal türlerini inceleyelim:

Kanat açıklığı. Uzunluklar cm cinsinden verilmiştir.

Ak Kuyruklu Kartal - Haliaeetus albicilla

Ülkemizde yaşayan kartalların en büyüğü olan ak kuyruklu kartal yerli bir kuştur. Bu türün ülkemizde ürediği alanlar her geçen gün azalmaktadır. Ak kuyruklu kartallar göllerin yanı başında uzanan ormanlık alanlarda üremeyi tercih ederler. Yetişkinlerin kuyruklarının beyaz olması türün tanımlanmasındaki en kolay yoldur. Bunun yanında ağır vücut yapısı, uzun boynu, iri gagası ve yavaş kanat çırpışı bu türü diğer türlerden ayırt etmek için bakılacak noktalardır.

Yılan Kartalı - Circaetus gallicus

Bir yaz göçmeni olan yılan kartalı ülkemizin hemen her bölgesinde ürer ve kolayca görülür. Kışları Afrika’da geçirir. Alttan tamamen beyaz olan bu kartalın kafası çoğu bireyde kahverengidir. Üstten koyu renkli gözüken bu türü açık alanlarda havada asılı bir şekilde yemek ararken görebilirsiniz. Diyetinde bol bol yılan barındıran yılan kartalını ayaklarında yılan sarkarken görmek de mümkündür.

Balık Kartalı - Pandion haliaetus

Bir zamanlar Kızılırmak Deltası ve Terkos gölünde üreyen balık kartalının günümüzde bilinen üreme bölgesi yoktur. Fakat türün ülkemizin doğu bölgelerinde ürediği tahmin edilmektedir. Tamamen balıkla beslenen bu kartal üremek için göl ve nehir boylarındaki ağaçları seçer. Alttan beyaz renkli görünür ve yılan kartalından sonra alttan bakıldığında en açık renkli kartaldır. Üstten kahverengi olan balık kartalının kafası beyazdır ve suratında kahverengi bir sürmesi vardır. Bu türü görmek için göç ayları olan bahar aylarında bol balık barındıran gölleri ziyaret etmek gerekmektedir.

Kaya Kartalı - Aquila chrysaetos

Dünyanın en iyi uçan kartalı olarak bilinen kaya kartalı ülkemizde habitatı bozulmamış bütün dağlarda görülür. Yüksek bölgelerdeki kayalıklarda yuva yapmayı tercih eden kaya kartalı yerli bir türdür. Yetişkinler tamamen kahverengi renkleriyle şah kartalı ve bozkır kartalı ile karıştırılabilir. Diğerlerinden daha büyüktür ve süzülürken kanatlarının V şeklinde kaldırmasıyla ayrılır. Yavrusu kanat içinde ve kuyruk sokumunda toplam üç bölgede beyazlıklara sahiptir.

Şah Kartal - Aquila heliaca

Nesli tüm dünyada tehlike altında olan şah kartalı ülkemizde nadir olarak üreyen ve her geçen gün yok olan bir kartalımızdır. Açık alanlarda beslenen ve civardaki büyük ağaçlarda yuvalayan şah kartalını tanımanın en kolay yolu erişkinlerin kafa ve omuzlarındaki beyazlıklarını görmektir. Yavrular ise kanatlarının iki  renkli oluşları ile ayırt edilirler (kanat ön tarafı açık kahverengi, arka tarafı siyah). Bu türün gözlemlenmesi halinde mutlaka Doğal Hayatı Koruma Derneği’ne bildirilmesi oldukça önemlidir.

Bozkır Kartalı - Aquila nipalensis

Ülkemizde oldukça nadir gözüken bir kartal türüdür. Türkiye’de ürediği alanların sayısı oldukça az olan bozkır kartalını göç döneminde Hatay bölgesinde görmek mümkündür. Yetişkinleri kaya kartalına ve şah kartalına benzer. Diğerlerinden daha küçüktür ve süzülürken kanatlarını aşağıya doğru tutar. Gençlerin kanat altı görünüşü şah kartalın genci gibi iki renklidir ama kahverengi bölge ile siyah bölge arasında beyaz bir şerit vardır.

Küçük Orman Kartalı - Aquila pomarina

Ülkemizde az sayılarda ürediği tahmin edilen bu tür sulak alanlara yakın ormanlarda üremeyi tercih eder. Özellikle göç döneminde türün popülasyonun büyük bölümü boğazlardan ve Hatay’dan geçer. Küçük ve büyük orman kartalları kanatlarını aşağı doğru tuttuklarından diğer türlerden kolaylıkla ayırt edilebilir. Küçük orman kartalının kanatlarının alttan görünüşte ön bölge kahverengi ve arka bölge siyahımsıdır.