Dolmen Mezarlar Hakkında Bilgi (Anıt Mezar-Kapaklıkayalar)

Dolmenler (Anıt Mezar-Kapaklıkayalar)

Nabta megalit’i Trakya’daki tarih öncesi anıtların arasında en görselve ilginç olanları levha halindeki iri taş bloklardan yapılan megalitikanıtlardır. Trakya’da geçitli mezar-dolmenler ve dikilitaşlar menhirler olmak üzere iki tür megalitik anıt vardır. Avrasya’nın çeşitliyerlerinde ilginç bir dağılımı olan bu tür anıtların tarihlendirilmesi ve birbirleri ile olan ilişkileri çok tartışmalıdır. Megalitik anıtlar Trakya’nın kuzeyinde Edirne-Kırklareli’nin Yıldız dağlık bölgesindegörülür. Dolmen olarak tanımlanan ve yerel olarak “kapaklıkaya” olarakadlandırılan anıtlar dik olarak konan büyük taş blokların üstlerininaynı tür taş kapatılması ile oluşur. Bunların bir arka odası bir ortaodası ve bir ön giriş kısmı vardır.

Odaların önünü kapatan taşta da “ruh deliği” olarak tanımlanan değirmibir açıklık vardır. Bugün çoğu açıkta olan bu anıtların etrafında bir çevre duvarları ve çoğunun da üzerinde taşlardan oluşan bir tepeciğin olduğu bilinmektedir. Mezar olarak kullanılan anıtlar MÖ 12. yüzyılda yapılmaya başlanmış bazıları ikinci kullanım ile 7. yüzyıla kadar gelmiştir. Megalitler ile birlikte bulunan çanak çömlek ip baskı ya daoluk bezemeli koyu renkli kaplardır. Bunlarla birlikte az da olsamaden alet ve takılar da bulunmaktadır

Dolmenler çeşitli şekiller gösterirler:

Basit Dolmen: Ayakta duran iki veya birkaç taşın üstünde yatıkdurumdaki büyük bir taştan oluşur. Bu ilkel dolmen bazen bir tümülüsile örtülüdür.

Kubbeli Dolmen: Bu tip dolmende harçsız taşlarla örtülmüş ve kilittaşıyla kapanmış bir kubbe görülür. Yunanistan’da “Tolos” denilen butür inşaata Fransa ve İrlanda’da bugün dahi çoban kulübeleri arasındarastlanmaktadır.

Örtülü Koridor: Son çağ dolmenlerinin hepsi bu türdedir. Bütün anıtüstü örtülü bir geçitten ibarettir. Bunun bazı kısımları delikli birtaşla ayrılır ve bazılarında rölyeflere rastlanır (Rölyef kabartmaolup heykel sanatının bir çeşididir. Bir figürün çıkıntıları derinbir şekilde zemine bağlı olarak çıkarılmışsa “yüksek rölyef” eğerçıkıntılar hafif bir biçimde belirtilmişse “alçak rölyef” adını alır).